STOMATOLOGIA
ZACHOWAWCZA

Wypełnianie ubytków to jeden z podstawowych i najczęściej wykonywanych w ramach stomatologii zachowawczej zabiegów. Jest to proces, który ma na celu przywrócenie struktury oraz funkcji zęba uszkodzonego przez próchnicę lub inne czynniki.

Zabieg rozpoczyna się od dokładnego oczyszczenia zęba. Usuwana jest próchnica oraz wszelkie zainfekowane tkanki, aby zapewnić czystą i zdrową powierzchnię dla wypełnienia. Następnie ząb jest przygotowywany do wypełnienia, co może obejmować delikatne szlifowanie oraz wytrawianie zęba kwasem, aby zapewnić lepsze przyleganie materiału wypełniającego.

Do wypełnienia ubytków stosuje się różne materiały. Najpopularniejszymi są kompozyty, które są estetyczne, trwałe i dobrze dopasowują się do naturalnego koloru zęba. Inne materiały to porcelana, a czasem specjalne tworzywa sztuczne.

Po umieszczeniu materiału wypełniającego w ubytku, jest on odpowiednio modelowany i utwardzany. Używa się do tego światła utwardzającego (w przypadku kompozytów) lub innych technik, w zależności od rodzaju materiału. Na koniec ząb jest polerowany, aby zapewnić gładką i naturalnie wyglądającą powierzchnię.

Wypełnianie ubytków nie tylko poprawia estetykę zęba, ale przede wszystkim przywraca jego funkcjonalność i zapobiega dalszemu rozwojowi próchnicy oraz innym komplikacjom, jak np. infekcje czy problemy ze zgryzem. Zabieg ten jest zazwyczaj wykonywany w znieczuleniu miejscowym.

Najpopularniejsze rodzaje plomb

Wypełnienia kompozytowe – tzw. „plomba”, która może być zarówno światłoutwardzalna, jak i chemoutwardzalna. Tego rodzaju materiały mają zbliżoną strukturę do tkanek zęba. Ich głównymi zaletami jest przede wszystkim to, iż mają doskonałą adhezję do szkliwa, ich kolor można dobrać tak, by pasował on do danego zęba, a także cechuje je duża odporność na zgniatanie.

Cementy glassjonomerowe – to plomba chemoutwardzalna bądź światłoutwardzalna, która może być stosowana jako opatrunek, wypełnienie tymczasowe lub stałe. Cementy glassjonomerowe uwalniają jony fluoru, co jest ich ogromnym atutem, albowiem fluor wbudowuje się w naturalne tkanki zęba tworząc fluoroapatyt, który jest znacznie trwalszy niż tworzący szkliwo hydroksyapatyt.

Wypełnienia porcelanowe – są to wkłady koronowe, onlay, inlay oraz overlay, do których wykonania (oprócz materiałów kompozytowych) stosuje się porcelanę, która nadaje się do tego najlepiej. Takimi wkładami odbudowuje się duże ubytki zębowe na powierzchni żującej, zęby z zaburzoną okluzją, jak również po leczeniu kanałowym. 

Odbudowa korony zęba jest procesem mającym na celu utrzymanie zęba w zębodole oraz przywrócenie mu jego pierwotnego stanu, zarówno pod względem funkcjonalnym, jak i estetycznym. Istnieją różne metody odbudowy, które są dostosowywane indywidualnie do potrzeb Pacjenta. W przypadku niewielkich uszkodzeń stosuje się odbudowę kompozytową, natomiast przy większych zniszczeniach korony zęba często wykorzystuje się włókno szklane lub wkłady koronowo-korzeniowe. Odbudowa na korzeniu może obejmować licówki, wkłady koronowo-korzeniowe lub korony protetyczne. Po leczeniu kanałowym zwykle stosuje się odbudowę zęba materiałem światłoutwardzalnym, włóknem szklanym lub koroną protetyczną. Główną zaletą odbudowy korony zęba jest możliwość zachowania zęba w zębodole, zapewniając prawidłowe warunki zgryzowe i estetyczny wygląd uzębienia​. 

Wskazania do odbudowy korony zębowej

• Uszkodzenie mechaniczne. Gdy ząb uległ ukruszeniu lub złamaniu, odbudowa jest często niezbędna do przywrócenia jego struktury i funkcji.
• Wzmocnienie zęba. Stosowane w celu usztywnienia korony zęba, szczególnie po leczeniu endodontycznym.
• Zaawansowana próchnica. Po intensywnym leczeniu endodontycznym spowodowanym zaawansowaną próchnicą, odbudowa może być konieczna aby przeprowadzić  rekonstrukcję zęba.
• Poprawa estetyki uśmiechu. Odbudowa może być również stosowana w celu poprawy wyglądu zęba, ukrywając nierówności, bruzdy czy przebarwienia.

Ważne. Każdy przypadek jest indywidualny i wymaga oceny stomatologa, który dobierze odpowiednią metodę odbudowy w zależności od stopnia uszkodzenia zęba, stanu tkanek jamy ustnej i innych istotnych czynników.

Metody odbudowy korony zębowej Pruszków

• Odbudowa zęba kompozytem. Technika stosowana przy niewielkich uszkodzeniach, polegająca na nakładaniu żywicy kompozytowej na ząb.
• Odbudowa zęba na włóknie szklanym. Wykorzystywana głównie po leczeniu kanałowym lub w przypadku złamań zęba, gdzie włókno szklane służy do zwiększenia sztywności zęba.
• Odbudowa zęba na korzeniu. Metoda polegająca na zastosowaniu uzupełnień protetycznych, takich jak licówki, wkłady koronowo-korzeniowe lub korony protetyczne, w celu rekonstrukcji utraconej korony zęba przy zachowaniu zdrowego korzenia.
• Odbudowa zęba po leczeniu kanałowym. Często wykorzystuje się materiał światłoutwardzalny lub włókno szklane do odtworzenia kształtu zęba po jego destrukcji z powodu zaawansowanej próchnicy.

Odbudowa zęba na wkładzie koronowo-korzeniowym. Stosowana, gdy doszło do utraty korony zęba lub korzeń wymaga wzmocnienia. Polega na umieszczeniu podbudowy w formie sztyftu oraz korony zęba.

Leczenie pourazowych zębów stałych jest procesem wymagającym specjalistycznej opieki stomatologicznej. Gdy dojdzie do odłamania korony zęba, istnieje możliwość jej przymocowania, ale konieczne jest spełnienie określonych warunków, które zostaną ocenione przez lekarza dentystę. Jeśli uszkodzenie zęba jest znaczne, konieczne może być leczenie endodontyczne (leczenie kanałowe), które zależy od lokalizacji uszkodzenia i ogólnego stanu zęba. Po urazie zęba zalecany jest trzymiesięczny okres obserwacji, podczas którego należy zwracać uwagę na wszelkie zmiany.

Urazy zębów są częstsze u dzieci w wieku 5-10 lat, ale także u dorosłych podczas aktywności sportowej. Bez względu na wiek Pacjenta, kluczowa jest natychmiastowa konsultacja ze stomatologiem. 

W przypadku wybicia zęba, odłamaną koronę należy opłukać i jak najszybciej przetransportować do stomatologa. Istnieje szansa na uratowanie zęba, ale czas jest ważny. Leczenie kanałowe może być konieczne w przypadku odsłonięcia miazgi zęba.

Jeśli po urazie zęba korona pozostaje nienaruszona, ale korzeń ulegnie pęknięciu lub złamaniu, wizyta u stomatologa i badanie RTG są niezbędne. Postępowanie będzie zależało od rodzaju złamania korzenia i stanu zęba, a może obejmować leczenie endodontyczne lub zabiegi chirurgiczne.

Podsumowując:

• Po urazie zęba zalecana jest natychmiastowa konsultacja ze stomatologiem Leczenie pourazowych zębów zależy od rodzaju urazu i ogólnego stanu zęba.
• W przypadku znacznego uszkodzenia zęba konieczne może być leczenie endodontyczne. 
• Konieczna jest obserwacja zęba przez trzy miesiące po urazie.
• Badania i diagnostyka są niezbędne do ustalenia planu leczenia.
• Wybity i oczyszczony ząb należy jak najszybciej przetransportować do stomatologa.